INCOTERMS 2010’a göre teslim şekilleri

EXW(EX WORKS)/ İş yerinde teslim:  satıcının malları işletmesinde (fabrika, depo, atölye, antrepo vs.) alıcı emrine hazır tutmakla teslim yükümlülüğünü yerine getirdiği anlamındadır. EXW, satıcı açısından asgari yükümlülüğü temsil eder. Bu kural genellikle iç ticaret için uygundur. Satıcı, aksi kararlaştırılmadıkça malın alıcı tarafından sağlanan bir araca yüklenmesinden ya da malların ihraç gümrüğünden geçirilmesinden sorumlu değildir. Alıcı bu noktadan itibaren varış yerine kadar, malın taşınması ile ilgili tüm gider ve risklerin yükümlülüğünü taşır. Bu şekilde yapılan anlaşmada teslim tarihinden itibaren her türlü nakliye, yükleme, boşaltma ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenmektedir.

Alıcı  Sözleşme koşullarına uygun şekilde mal bedelini öder. Tüm masraf ve risk kendisine ait olmak üzere, mallara ilişkin her türlü ihracat ve ithalat işlemleri için gerekli olan lisans, vb. idari ve ticari belgeleri düzenlemek, gerekli izinleri almak, gümrük işlemlerini yaptırmak ve gümrük vergilerini ödemekle sorumludur.

Yanında işlemin yapılacağı yer belirtilmelidir.  Örn:  EXW  ANKARA INCOTERMS 2010

FCA(FREE CARRIER)/ Taşıyıcıya Masrafsız: satıcının malları, satıcının işyerinde veya belirlenen başka bir yerde, alıcı tarafından tayin edilen taşıyıcıya veya başka bir kişiye teslim etmesini ifade eder. Satıcı malları gümrük işlemlerini(ihraç) tamamlayarak, belirlenen tarihte ve yerde ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği anda teslim işlemlerini tamamlamış olur. Bu andan itibaren malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya geçer. Navlun ücreti de diğer tüm giderler gibi alıcı tarafından ödenir.

FCA kuralı, satıcının malları uygulandığı ölçüde ihracat için gümrüklemesini gerektirir. Satıcı, hasarı ve masrafları kendisine ait olmak üzere, malların ihracı için gerekli her türlü izni almalı, malların ihracı için gerekli tüm belgeleri düzenlemeli ve gümrük işlemlerini tamamlamalıdır. EXW kuralından farklı olarak gümrükleme işlemlerini içerir ve anlaşılacağı üzere dış ticarette kullanılır. 

Alıcı Sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini öder. Belirlenen tarihte ve yerde mallarını teslim alır. Bu andan itibaren bütün masraflar ve risk alıcıya aittir. İthalat ile ilgili belge veya izinleri alarak gümrük vergisi ve masraflarını ödemekle yükümlüdür.

Yanında işlemin yapılacağı yer belirtilmelidir.  Örn:  FCA ANKARA INCOTERMS 2010

CPT (CARRIAGE PAID TO)/ Taşıma Ödenmiş Olarak: satıcının malları kendisinin seçtiği bir taşıyıcı veya diğer bir kişiye belirlenen yerde teslim edeceğini ve satıcının, malların belirtilen varış noktasına getirilmesi için gerekli taşıma sözleşmesini yapmak ve taşıma masraflarını (navlun) ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren malla ilgili bütün risk ve navlun dışındaki masraflar alıcıya geçer.

CIP (CARRIAGE AND INSURED PAID TO)/ Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak: satıcının malları kendisinin seçtiği bir taşıyıcı veya diğer bir kişiye belirlenen yerde teslim edeceğini ve satıcının, malların belirtilen varış noktasına getirilmesi gereken taşıma sözleşmesini yapmak ve taşıma masraflarını ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Bu teslim şeklinde satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ve riskleri üstlenir. CPT’den farkı taşıma sigortasını da satıcının yaptırması ve sigorta bedelini de satıcının ödemesidir.

DAT (DELIVERED AT TERMINAL)/ Terminalde Teslim: satıcının malları belirlenen varma yerinde veya limanında belirlenen terminalde gelen taşıma aracından boşaltılmış bir şekilde alıcının tasarrufuna bırakmakla malları teslim ettiğini ifade eder. Terminal terimi, rıhtım, depo, konteyner sahası veya yol, demiryolu veya hava kargo istasyonu gibi üstü açık veya kapalı olabilecek herhangi bir yeri kapsar. Taraflar malların terminalden başka bir yere taşınması ve elleçlenmesi ile ilgili hasarın ve masrafların satıcı tarafından üstlenilmesini amaçlıyorsa,  DAP veya DDP kuralları kullanılmalıdır.

Teslim yerine kadar sorumluluk satıcıya aittir ve satıcı sigortayı varış yerine kadar yaptırmak zorundadır. Boşaltma satıcıya aittir.

DAP (DELIVERED AT PLACE)/ Belirlenen Yerde Teslim: satıcının malları belirlenen varma yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan alıcının tasarrufuna bırakmakla teslim ettiğini ifade eder. DAP daha önceki DAF, DES, ve DDU’nun yerini almıştır. Tüm gümrük işlemleri, masrafları, gümrükte doğan vergi, resim ve harçlar alıcıya aittir. Malların belirlenen yere taşıma maliyetlerini/ terminal bağlantılı zarar risklerini satıcı üstlenir. Satıcı, uygun olarak teslim edildiği ana kadar mallara ilişkin bütün masrafları ve uygulandığı ölçüde, malların yukarıda anlatıldığı şekilde tesliminden önce ihracat için gerekli gümrükleme masrafları ve ihracat için ödenmesi gereken bütün resimleri, vergiler ve diğer harçları, malların herhangi bir ülkeden geçişine ilişkin masrafları öder.

DDP (DELIVERED DUTY PAID)/ Gümrük Vergileri Ödenmiş Olarak Teslim: satıcının malları ithalat için gümrüklenmiş olarak ve belirlenen varma yerinde gelen taşıma aracında boşaltmaya hazır şekilde alıcının tasarrufuna bırakmakla teslim ettiğini ifade eder. Bu teslim şeklinde DDU teslim şekli ile aynı prensiplere dayanır; ancak DDP teslim şeklinde satıcı bir de gümrük vergilerini ödemek zorundadır. Alıcının ülkesindeki yerel bir satıcıdan farksız şekilde malları devreder. Eğer taraflar, malların ithalat için gümrüklenmesine ilişkin tüm hasar ve masrafların alıcı tarafından üstlenilmesini istiyorlarsa, DAP Kuralı kullanılmalıdır.

DDP Kuralı, satıcı açısından azami yükümlülüğü gösterir.

FAS (FREE ALONGSIDE SHIP)/ Gemi Doğrultusunda Masrafsız Teslim: Bu terim deniz taşımacılığında kullanılır. Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, belirlenen limanda malların gemi doğrultusunda rıhtım veya mavnaya konmasıyla sona erer. Belirtilen şekilde teslimden itibaren malla ilgili tüm gider, kayıp veya hasar risklerinin alıcı tarafından üstlenilmesi anlamındadır. Malın yükleme, boşaltma, nakliye ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenir. FAS' da sözleşmede belirtilen satış bedeline hem mal bedeli, hem de rıhtıma kadar yapılan nakliye ücreti dahildir. FAS terimi ihraç için malların satıcı tarafından gümrüklenmesini gerektirir.

FOB (FREE ON BOARD)/ Gemi Bordasında Teslim: Bu teslim şeklinde satıcı malları belirlenen tarihte ve yerde, alıcı tarafından temin edilen gemiye yüklemeyi gerçekleştirir. Mallar geminin küpeştesine (güvertesine) geçtikten sonra meydana gelebilecek her türlü hasar, kayıp ve masraflar Alıcının sorumluluğundadır. Satıcı ihracat için gerekli tüm belgeleri hazırlar ve malların gümrük işlemlerini tamamlayarak teslim eder. Satıcının alıcıya karşı taşıma sözleşmesi ve sigorta sözleşmesi yapmak yükümlülüğü yoktur. Alıcının ülkesinde kullanacağı lüzumlu belgeleri hazırlar, gümrük işlemlerini tamamlar. Eşyanın gemiye binip istiflenmesi bitene kadar satıcının (ihracatçı) sorumluluğu devam eder.

Liman adı belirtilir. Örn: FOB DERİNCE

CFR (COST AND FREIGHT)/ Mal Bedeli ve Navlun Ödenmiş Olarak Teslim: satıcının malları gemide teslim etmesini veya zaten bu şekilde teslim edilmiş malları tedarik etmesini ifade eder. Satıcı tüm masraf ve riskleri üstlenerek malları yükleneceği limana kadar getirir. Gümrük işlemlerini yaptırır ve Navlun ücretini ödeyerek yüklemeyi gerçekleştirir. Bu andan itibaren navlun dışındaki malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya aittir. Boşaltma ihracatçıya ait değildir.

Teslimin yapılacağı liman adı belirtilir. Örn: CFR ABU DHABI PORT

CIF (COST, INSURANCE AND FREIGHT)/ Mal Bedeli, Navlun ve Sigorta Ödenmiş Olarak Teslim: satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ve riskleri üstlenerek malları yükleyeceği limana getirir. Satıcı gemi acentası ile anlaşır ve temin eder. Satış sözleşmesindeki malların belirtilen tarihte ve yerde yüklemesinin yapıldığını alıcıya bildirir. Satıcı sigorta primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan en dar kapsamlı deniz nakliyat sigortası yaptırır. Mallar gemiye yüklendikten sonra navlun ve sigorta primi dışındaki masraflar ve risk alıcıya geçer.

Bu terim satıcının ihraç için malları gümrükten geçirmesi gerektiğini belirtir. Bu terim sadece deniz ve iç su taşımacılığında kullanılır. Eğer gemi küpeştesi pratikte birşey ifade etmiyorsa CIP terimini kullanmak daha uygun olur.

Teslimin yapılacağı liman adı belirtilir. Örn: CIF BARI

Kaynak: Incoterms 2010 - İç ve dış ticarete ilişkin ticari terimlerin kullanımı için ICC Kuralları (Milletlerarası Ticaret ODASI (ICC) Yayınları)